Хидмат ба аъроби бодиянишин

Иллати тавсияи Умар ибни Хаттоб ба хидмат ба аъроби бодиянишин

Қуръон дар бораи аъроб мегӯяд:

الأعراب أشدّ كفراً ونفاقاً

“Куфр ва нифоқи арабҳои бодиянишин беш аз дигарон аст” (сураи Тавба, ояи 97).

Ибни Касир дар тафсири оя мегӯяд:

وإنّ كفرهم ونفاقهم أعظم من غيرهم وأشد

“Куфр ва нифоқи арабҳои бодиянишин бузургтару шадидтар аз дигарон аст” (Тафсири Ибни Касир, ҷ.2, саҳ.397;. Тафсири Қуртубӣ, ҷ.8, саҳ.231).

Вале бо ҳамаи ин вижагиҳои аъроби бодиянишин, халифаи дуввум ҳангоми марг чунин васият мекунад:

وأوصيه بالأعراب خيراً فإنّهم أصل العرب ومادّة الإسلام

 “Ба аъроб некӣ кунед; зеро онҳо решаи араб ва сарчашмаи Ислом ҳастанд” (Саҳеҳ Бухорӣ, ҷ.4, саҳ.206, бобу маноқибил муҳоҷирин).

Суол:

Оё ин сухан бо ояи сареҳи Қуръон мунофот надорад?

агар касе аз шумо бипурсад: Шояд ин васияти Умар ба хотири хушхидматии арабҳои бодиянишини Мадина дар тасбити хилофати Абӯбакр буд, чӣ посухе доред? Онҷо ки Умар ибни Хаттоб бо даргириҳои сахти Сақифанишинон ва мухолифатҳои кӯбандаи муҳоҷирин ва ансор мувоҷаҳ шуд

حين توفى اللّه - نبيّه صلّى اللَّه عليه وسلم - أنّ الأنصار خالفونا ، واجتمعوا بأسرهم فى سقيفة بنى ساعدة وخالف عنّا على والزبير ومن معهما

“Замоне ки Расули Худо (саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам) реҳлат карданд, Ансор дар Сақифаи Банӣ-Соида ҷамъ шуда бо мо мухолифат карданд (Абӯбакру Умар мегӯяд) ва Алӣ, Зубайр ва касонеки бо он ду низ буданд ба мухолифат бо мо бархостанд” (Саҳеҳ Бухорӣ, ҷ.8, саҳ.26, китобул муҳорибин, бобу раҷмул ҳубло минал зино;. Торихул табарӣ, ҷ.2 саҳ.458;. Комили Ибни Асир, ҷ.2, саҳ.224).

Бо мушоҳидаи арабҳои бодиянишин ки бо ҳамоҳангиҳои қаблӣ вориди саҳна шуда буданд, хушнуд шуду гуфт: Вақте чашми ман ба қабилаи Аслам (аз қабоили бузурги ашоири атрофи Мадина) афтод, яқин кардам, ки пирӯзии мо қатъӣ аст:

ما هو إلّا أن رأيت أسلم ، فأيقنت بالنصر

Ба ҳамин хотир торих нишон медиҳад, ки Умар ибни Хаттоб ҷиҳати таҳкими пояҳои хилофати Абӯбакр ва саркӯбии мухолифон, бештарин истифодаро аз онҳо намуд:

روى ابن أبي الحديد عن البراء بن عازب : فلم ألبث وإذاً أنا بأبى بكر قد أقبل ومعه عمر وأبو عبيدة وجماعة من أصحاب السقيفة وهم محتجزون بالأزر الصنعانيّة لايمرّون بأحد الّا خبطوه وقدّموه فمدّوا يده فمسحوها على يد أبي بكر يبايعه شاء ذلك أو أبى

“...дар рӯзи Сақифа Абӯбакр, Умар, Абӯубайда ва иддае аз асҳоби Сақифа....аз ҳеҷ кас намегузаштанд, магар инки дасти Абӯбакро ба нишони байъат дар дасти ӯ мезаданд то байъат бигиранд...” (Шарҳи наҳҷулбалоғаи Ибни Абилҳадид, ҷ.1, саҳ.219).

Categories: Tajik - Тоҷикӣ